Celtic Junction Arts Review
The Odyssey in Irish: The Test of the Bed
Translation by RĂ©amonn Ă CiarĂĄin
Teist na Leapa
Baineann Odaiséas an comórtas boghdóireachta a shocraigh a bhean chéile leis an
suirĂoch ab fhiĂșntaĂ a roghnĂș lena pĂłsadh. DĂ©anann sĂ© slĂ©acht ar an lucht suirĂ
ansin le cuidiĂș Theileamacais, Eomaeas agus Atanae. TĂĄ lĂșchĂĄir
ar Phéanalopae go bhfuil a fear céile tagtha abhaile ach amhras uirthi ag an am
chéanna gurb é a fear céile é.
Chuir EoraiclĂ©ia ola olĂłige ar chraiceann OdaisĂ©is nuair a thĂĄinig sĂ©Â amach Ăłn fholcadĂĄn agus ghlĂ©as sĂ san Ă©ide is fearr sa teach Ă©. Chuir Ataena faoi dhraĂocht ĂĄilleachta ansin Ă© a rinne fear nĂos airde agus nĂos neartmhara de. BhĂ folt breĂĄ gruaige air anois ar nĂłs blĂĄthanna iasainte. BhĂ sĂ© mar a bheadh saothar ealaĂne de chuid ealaĂontĂłra ardoilte a dâfhĂĄg ina dhia Ă© ag lonradh Ăł bhun go barr le hĂłr agus le hairgead. Shuigh sĂ© ar an chathair os comhar a mhnĂĄ cĂ©ile agus dĂșirt, âIs aisteach an croĂ a thug dĂ©ithe Oilimpis duit a PhĂ©analopae, nach fĂ©idir a dhĂ©anamh nĂos boige. NĂ dhĂ©anfadh aon bhean eile a croĂ chomh crua agus atĂĄ do cheannsa le fĂĄilte a choinneĂĄil siar Ăłna fear cĂ©ile i ndiaidh scĂłr bliain a scartha ag cogadh agus ag anrĂł agus Ă© i ndiaidh teacht abhaile chuig a bhaile dĂșchais sa deireadh. A EoraiclĂ©ia, a chroĂ, socraigh leaba dom fĂ©in agus codlĂłidh mĂ© liom fĂ©in mar is crua an croĂ atĂĄ i gclĂ©ibh mo mhnĂĄ cĂ©ile anseo.â âA fhir thrĂ©in,â a dâfhreagair PĂ©analopae, ânĂl mĂ© brĂłdĂșil agus nĂ beag liom thĂș. NĂl aon iontas orm ach an oiread faoin fhear bhreĂĄ atĂĄÂ romham mar is maith is cuimhin liom an cineĂĄl fir a bhĂ i mâfhear cĂ©ile agus Ă© ag imeacht Ăł Iteaca ar long na rĂĄmhaĂ fada.â Thiontaigh sĂ chuig EoraiclĂ©ia: âTĂłg amach anseo an stoc lĂĄidir leapa a rinne mâfhear cĂ©ile lena lĂĄmha fĂ©in. Cuir amach anseo Ă agus cĂłirigh le lomra caorach, le ruga agus le bratacha Ă.â
Ba ghaiste Ă© seo don strainsĂ©ir agus bhĂ a fhios ag OdaisĂ©as go maith. ThĂĄinig corraĂ air agus bhĂ brĂ sna focail a dĂșirt sĂ© lena bhean chĂ©ile. âCĂ© a bheadh ĂĄbalta ĂĄr leaba a bhogadh ĂĄit ar bith eile? Bheadh sĂ© sin dodhĂ©anta ag an fhear is lĂĄidre ar dhroim an domhain. NĂ bheadh ach dia ĂĄbalta an leaba sin a bhogadh an dĂłigh a bhfuil sĂ deartha go daingean agus go casta. TĂĄ rĂșn mĂłr ag an leaba chĂ©anna. MĂ© fĂ©in agus nĂorbh Ă© aon fhear eile a thĂłg an leaba sin. BhĂ crann olĂłg fad-duilleog ag fĂĄs sa chĂșirt istigh. BhĂ a stoc chomh tiubh le colĂșn agus dâfhĂĄs a chuid craobhacha go trĂ©an. Thart ar an chrann seo a thĂłg mĂ© seomra ĂĄr bpĂłsta agus chuir crĂoch leis le clocha teannta le chĂ©ile. Chuir mĂ© dĂon maith suas agus chroch doirse teanna. Ansin ghearr mĂ© ar shiĂșl na craobhacha duilleogacha agus bhearr an stoc Ăłn bhonn anĂos agus lĂomh mĂ©Â go cĂșramach Ă© le tĂĄl lena a dhĂ©anamh chomh dĂreach le feag. Air seo, rinne mĂ© cuaille na leaba inar chuir mĂ© na poill go ealaĂonta le hĂĄgar. Shnoigh mĂ© amach ĂĄr leaba ansin go dtĂ go raibh sĂ rĂ©idh le maisiĂș le hĂłr, le hairgead agus le heabhar fosta. ShĂn mĂ© iallacha damh-sheithe a raibh dath corcra orthu trasna na leapa ansin. Liom fĂ©in a rinne mĂ© an obair seo. Seo na rĂșin a dhearbhaĂm mĂĄs Ă an leaba chĂ©anna san ĂĄit chĂ©anna Ă, leaba ĂĄr bpĂłsta.â
BhĂ glĂșine PhĂ©analopae ar crith a fhad agus a bhĂ a fear cĂ©ile ag caint. LeĂĄigh na focail seo a croĂ. NĂ thiocfadh le fear ar bith eile na rĂșin seo a rĂĄ ach amhĂĄin OdaisĂ©as. Rith sĂ chuige agus Ă dall ag na deora. Rug sĂ greim muinĂl air agus phĂłg a cheann arĂs agus arĂs. Ansin dĂșirt sĂ, âNĂĄ bĂodh fearg ort liom, a OdaisĂ©is,â ar sĂ. âBâfhear tuisceanach thĂș riamh anall. Ba iad na dĂ©ithe a leag an trioblĂłid seo uilig orainn. Ba bheag leo dlĂșthchaidreamh ĂĄr n-Ăłige thĂos anseo agus scar siad sinn Ăłna chĂ©ile agus seo anois muid ar thairseach na seanaoise. NĂĄ bĂodh teann le fearg nĂĄr chuir mĂ© fearadh na fĂĄilte romhat agus an dĂĄ lĂĄmh sĂnte amach agam. NĂ raibh ann ach an scĂĄth dorcha buartha a bhĂ arm gur fealltĂłir crĂĄite croĂ eile a bhĂ ionat tagtha anseo le mo mhealladh le brĂ©aga. Ach nĂ baol dom Ă©Â sin anois. Is tĂș mâfhear cĂ©ile agus rĂșn mo chlĂ©ibh.â BhĂ brĂłn mĂłr i gcroĂ OdaisĂ©is agus Ă© ag Ă©isteacht. Chaoin sĂ© deora ar cheann a mhnĂĄ. Chuir siad an fhĂĄilte chĂ©anna roimh a chĂ©ile ansin agus a chuirfeadh mairnĂ©alaigh a ndearna PosaedĂłn a long a scrios amuigh ar an fharraige mhĂłr ach ar thĂĄinig cĂșpla duine acu slĂĄn Ăł thonnta a mbĂĄite agus a bhĂ anois ag snĂĄmh i dtĂr, coirt an tsĂĄile tiubh ar a gcoirp. Mar an gcĂ©anna leis an fhĂĄilte a chuir iad siĂșd a thĂĄinig slĂĄn Ăł dhoimhne dhorcha PhosaedĂłin roimh an trĂĄ, a bhĂ an fhĂĄilte a chuir PĂ©analopae agus OdaisĂ©as ar a chĂ©ile i ndiaidh na mblianta fada fanachta. NĂ raibh fonn ar cheachtar acu scaoileadh leis an duine eile.Â
Mar seo a bhĂ siad, greim docht ar a chĂ©ile ag caoineadh le hĂĄthas nuair a thĂłg Lampas agus PaetĂłn, capaill bhreĂĄtha AigĂ©ine, mĂ©ara dearga na maidine chucu Ăłn Oirthear i ndiaidh na hoĂche fada seo in Iteaca mar a rinne siad gan teip Ăł thĂșs ama.
The Test of the Bed – Teist na Leapa: Section here by A.T. Murray 152 to 231